Close
Бере білген бөле білер  ертегісі

Бере білген бөле білер ертегісі

Баяғыда бір жарлы болыпты. Мінуге аты, ішуге асы болмапты, бала-шағасы көп болыпты. Мал дегенде маңдайына біткен жалғыз ғана қазы болыпты. "Аштық – атаң емес" деген, тесік тамақ шыдата ма, ақыр соңында сол қазды жемекші болып сойып, пісіреді. Бірақ оған салатын тұзы да, қосып жейтін наны да болмайды. Сонда жарлы әйеліне:

– Осы қазды тұзсыз, нансыз жегеннен де ханға апарып тартсам қайтеді? Сөйтіп, одан бірнеше күн тамақ қыларлық астық сұрасам қайтеді, - дейді. Әйелі:

– Мейлі, сүйтсең, сүйте ғой, - дейді. Жарлы ханға пісірген қазды алып келеді.

– Тақсыр хан, - дейді ол,

 – Мынау сізге әкелген сыйлығым еді, аз да болса көптей көріп қабыл алыңыз, барымыз әзір, жоғымыз жай, - дейді жарлы. Сонда хан:

– Рақмет, сізге, рақмет! Ал енді, бұл қазыңды үй ішімізге бірдей етіп өзің бөліп бер! - дейді де, жарлының қолына пышақ береді. Ханның өзін, ханымын, екі ұлы, екі қызын қосқанда алты жан екен. Сонда жарлы қаздың басын кесіп алып, ханның алдына қояды.

– Сіз үйдің басысыз, сондықтан сізге бас лайық, ал бас мойынсыз, хан ханымсыз болмайды, сондықтан сіздің ханымыңызға мойын, - деп мойынды кесіп, ханымның алдына қояды. Екі аяғын кесіп екі баласына береді.

 – Сендер атаның жолын қуып, ізін басасыңдар, сондықтан сендерге аяқ лайық, - дейді. Содан соң екі қанатын кесіп екі қызына береді.

– Сендер жат жұрттыққа жаратылғансыңдар, ертең бойжеткен соң ата-ананың қасында қалмай, құсқа ұқсап ұшып кетесіңдер, сондықтан сендерге қаздың қанатын беруге тура келеді. Ал жарлы – қонақ, кеудесі жарлыға қалмақ, - деп қаздың бар етін өзінің жанына қояды. Хан жарлының әділ бөлісіне таң қалып, қарқ-қарқ күліп, ырза болады. Өзін әбден сыйлап, тамаққа тойдырып, астық беріп үйіне қайтарады. Мұны бір мырза естіп, жарлы бір қаз апарып ханнан мұнша сыйлық алды, мен одан кеммін бе? - деп жарлының алғанына қызғаныш етеді. Сүйтеді де, ханға ол бірден бес қаз пісіріп әкеледі. Хан: "Әкелгеніңізге рақмет, бірақ мұны алтауымызға тең қылып бөліп бер", - дейді. Мырза олай салып, былай салып көреді. Бірақ қаздарды тең бөліп бере алмайды. Содан соң хан баяғы жарлыны шақыртып алып: "Мына қаздарды сен бөл!", - дейді. Жарлы бір қазды алып, хан мен ханымға береді де: "Сіздер үшеу болдыңыздар!" - дейді. Бір қазды екі баласына беріп:

 – "Сіздер де үшеу болдыңыз", - дейді. Тағы бір қазды екі қызына береді де: "Бұлар да үшеу болады, мына қалған екі қазбен мен де үшеу болдым", - дейді. Сонда хан: "Міне, әділ болсаң осындай бол! Бізге де тегіс берді, өзін де ұмытқан жоқ", - депті. "Бере білген, бөле білер" деген мақал осыдан қалған екен. Хан жарлыға тағы да қазынасынан көп сыйлық беріп қайтарады, ал мырзаны қуып жібереді.

Бере білген бөле білер

Санат: Тәрбие Дәстүр/Мейрамдар/Дастархан Отбасы/Жанұя  Байлық

Басқалармен бөлісу

Пікір қалдыру (0 пікір бар)

Әзірге пікір ешкім қалдырмаған!

Пікір қалдыру үшін, сайтқа кіріңіз!