Қазақ ауыз әдебиетінің көрнекті кейіпкері. Ол ақылды айлакер, өте қу болғандығымен халық есінде қалған. Алдаркөсе өзінің асқан ақылдылығы арқылы мұратына жетіп отырады. Оның мақсаты – сараң байды, пайдакүнем саудагерді, озбыр ханды әжуа ету. Мысалы, ол асқан сараңдығы үшін халық Шықбермес Шығайбай атаған байдың асын ішіп, атын мініп, қызын алады; алыпсатар саудагердің алдынан өгіздерін айдап кетеді; оның бұл әрекетін халық айыптамайды, қайта құптап, қошеметтеп отырады. Өйткені, Алдаркөсе әділетсіз билік иелерінен қиянат, қорлық көрген қарапайым халықтың өкілі. Алдаркөсе түркі тілдес халықтар әдебиетінің көбіне ортақ тұлға. Бұл Алдаркөсе жайындағы аңыз әңгімелердің ежелден келе жатқан көнелігін, әлеуметтік мәнділігін көрсетеді. Оның өмірде болғанын, қай заманда өмір сүргенін дәлелдейтін тарихи дерек жоқ. Алдаркөсе бейнесі қазақ театр және киноөнері туындыларында да көрініс тапқан.
Ертеде, бір ауылда екі айлакер әрі ақылды кейіпкер өмір сүріпті. Бірінің аты — Алдар көсе, екіншісінікі — Қожанасыр. Екеуі де қулық-сұмдық... Читать дальше
Бар екен, жоқ екен. Ерте заманда бір Алдаркөсе деген қу болған екен. Оның кәсібі әркімді алдау болған екен. Ей, ата, мен алдасам, Болса да жын-шайтан... Читать дальше
Ертеде Алдар Көсе деген айлакер, тапқыр жігіт болыпты. Оның есімі жұртшылық арасында кеңінен танымал болған. Ол әрдайым әділдік үшін күресіп, кедей-ке... Читать дальше
Шалдың кенже баласы қолына таяқ ұстап, белін белбеумен қыстап, күн-түн жүріп, айлар-жылдар жүріп, бір заңғар тауға келеді. Нардай шөккен заңғар тау ал... Читать дальше
Алдар алпыстан асып, бұрынғы тұрған өлкеден екінші өлкедегі бір ханның қол астындағы көп елдің ішіне келеді. Ел Алдарды құрметтеп, көрнекті орыннан қо... Читать дальше
Баяғыда хан Жәнібек тұсында Қожыр деген бір кедей шал болыпты. Үш баласы болыпты. Күндерден күн өтеді, шалға кәрілік жетеді. Кәсіп етуден қалады. Ақыр... Читать дальше
Алдардың әкесі Алдан момын адам болыпты. Оның өмір бойы кәсібі қой бағу екен. Баққан қойы байдікі болған соң: — Бай, құдай күнімді саған қ... Читать дальше
Ерте заманда, құйрығы келте заманда Шықбермес Шығайбай дейтін бай болыпты. Төрт түлігі сай болыпты. Қөңілі жай болыпты. Сол Шықбермес Шығайбай үйіне е... Читать дальше
Ерте - ерте ертеде, ешкі құйрығы келтеде Шықбермес Шығайбай дейтін бай болыпты. Төрт түлігі сай болыпты. Шықбермес Шығайбай үйіне ешкімді қондырмайды... Читать дальше