Алдар көсе және Жіңішкебіз ертегісі

Алдар көсе байдың қойын жайыпты. Жайып жүріп, бір күні шықпақ болыпты. Байдың баласы жоқ екен. Қойнына ыстық нанды тығып, қойына кетіп бара жатса, Алдар көсе келіп:

— Бай, сенімен құшақтасып кетейін, — деп, байға келіпті. Байға «қош» деп, құшақтасып көрісіпті. Қойнындағы ыстық нан қойнын күйгізсе, бай нанды:

— Ит жегір-ай, — деп, лақтырып жіберсе, Алдар көсе:

— Ит жегенше, мен жейін, — деп, сол арада нанды жеп алыпты.

Байдың үш қызы бар екен. Үлкенінің аты — Жуанбіз, ортаншысының аты — Ортаншыбіз, кішісінің аты — Жіңішкебіз екен. Әсіресе, кіші қызы сұлу екен. Алдар көсе байға айтыпты.

— Байеке, байеке, жіңішке бізіңізді бере тұрсаңыз. Етігімді тігіп алайын, — дейді.

Бай:

— Үйге барсаң, қатын береді, — дейді. Алдар көсе үйіне келіп:

— Бай Жіңішкебізді маған ал деді, — деп, қатынына айтыпты. Қатыны «бермеймін» десе, Алдар көсе байға айқай салыпты. Сөйтсе, бай ашуланып, қатынына:

— Бер, — депті. Қатыны Жіңішкебізді Алдар көсеге беріп жіберіпті. Алдар көсе Жіңішкебізді алып келе жатса, бір таз қой бағып жүр екен. Алдар көсе тазға айтыпты.

— Тазым, тазым, басыңды жазып берейін бе? — депті. Таз:

— Мақұл, — депті.

— Көк серкеңді әкел, — деп, серкені сойып, қарнын-жынын таздың басына қаптап:

— Сен енді осы құдыққа түсіп, жылын. Қасыңа бір ешкі байлап қоясың. Сол ешкі маңырағанда, тазың кетеді, — деп, ешкіні байлап кетіпті. Сөйтсе, қой кетіп қалыпты. Алдар көсе Жіңішкебізбен келе жатса, бір қарт қос айдап жүрсе, сартқа келіп, Алдар көсе қартқа айтыпты.

— Сарт, мен сенің үйіңнен тамақ ішіп шықтым. Қатының тамағыңды даярлап тұр, маған «сен айдай тұр» деді, — депті. Сарт сеніп, үйіне кетіп қалса, өгізінің құйрығын кесіп, жерге қадап, екі өгізді Жіңішкебізбен бір белдің астына апарып қойып, сартқа айқайлапты.

— Сартақ сарт, өгізің жерге кіріп кетті, — деп айқайлайды. Сарт келіп, құйрықты тартса, Алдар көсе «жұлынады, тартпа» десе, сарт болмай, жұлып алыпты.

— Әне, жұлма десем де жұлды.

Сарт жерді қазып-қазып, таба алмай, сарт үйіне кетіпті.

Алдар көсе Жіңішкебізді, екі өгізді алып, жолына түсіпті.